مرگبارترین اپیدمی‌های تاریخ بشر را بشناسید

 حمید سوری دکترای تخصصی اپیدمیولوژی درباره تاریخچه مهمترین اپیدمی های قرون اخیر توضیح داد: بشر ابتدا در برابر اپیدمی ها بسیار دست و پا بسته بود و چون در گذشته واکسن و روش های مقابله با اپیدمی وجود نداشت، اپیدمی ها به قدری کشت و کشتار می کردند تا دیگر فرد حساسی در جامعه باقی نمی ماند.

وی ادامه داد: یعنی برای خاموش شدن اپیدمی باید ایمنی به صورت طبیعی در افراد ایجاد می شد، نظیر اپیدمی هایی مانند آبله که تا قبل از کشف واکسن، در جامعه بسیاری از افراد را مبتلا می کرد و عده ای بر اثر ابتلا فوت می شدند و عده ای جان سالم به در می بردند تا رفته رفته اپیدمی خاموش می شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شعله هایی که خاموش نمی شد

سوری درباره شرایط اپیدمی در گذشته توضیح داد: شیوع اپیدمی در آن دوره ها مانند آتش گرفتن ساختمانی بود که کسی برای خاموش کردن آن نمی تواند کاری انجام دهد و تا زمانی که ماده سوختنی در آن ساختمان وجود دارد آتش شعله ور می ماند.

وی با بیان اینکه اطلاعات بشر از سابقه اپیدمی ها از زمان های گذشته چندان گسترده نیست، گفت: تاریخ نگاری چندان مبسوطی از این موارد انجام نشده است، اما یکی از قدیمی ترین اپیدمی هایی که کشتار شدیدی به جای گذاشت، مربوط به اپیدمی طاعون در قرن دوم میلادی است که تخمین زده می شود حدود ۵۰۰ هزار نفر را قربانی کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به گستردگی و رعب آور بودن اپیدمی ها در قرون گذشته افزود: در آن دوران چیزی به نام بیمارستان وجود نداشت و افرادی که مشکوک به ابتلا بودند در جایی مانند قلعه محبوس می شدند و به علت مواجهه با افرادی که بیماری های متنوعی داشتند، مرگ آنان به زودی فرا می رسید.

سوری ادامه داد: یکی دیگر از مهمترین اپیدمی های تاریخ بشر که بالاترین میزان مرگ بر اثر آن ثبت شده، اپیدمی طاعون یا مرگ سیاه در قرن چهاردهم میلادی است که برآورد می شود حدود ۲۰۰ میلیون نفر را در کره زمین قربانی کرده باشد. این اپیدمی نیز از چین، مغولستان و خاور دور شروع شد و آسیا را در نوردید و نیمی از جمعیت اروپا را به کام مرگ کشید.

وی با اشاره به اپیدمی طاعون لندن در قرن هفدهم میلادی گفت: این اپیدمی باعث ۱۰۰ هزار مرگ در لندن شد. همچنین طاعون روسیه در قرن هجدهم نیز حدود ۱۰۰ هزار نفر کشته داشت.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: اپیدمی هایی مانند وبا، آبله، طاعون و تیفوس از معمول ترین اپیدمی هایی است که بشر آن ها را تجربه کرده است.

شپشی که یک ارتش را شکست داد!

سوری درباره اپیدمی تیفوس توضیح داد: اهمیت این اپیدمی به قدری است که در تاریخ گفته می شود عامل شکست ناپلئون در جنگ با روسیه مقابله نظامی نبود، بلکه یک شپش باعث شد تیفوس در بین سربازان گسترش پیدا کند و در نهایت ارتش ناپلئون شکست بخورد.

وی با اشاره به اقدام ونیزی ها در قرن چهاردهم میلادی برای دور نگه داشتن کشتی هایی که به ونیز می آیند به مدت ۴۰ روز، گفت: ونیزی ها دریافته بودند که بسیاری از بیماری ها از کشتی هایی که به این بندر می آیند، منتقل می شود؛ به همین خاطر تصمیم گرفتند تا ۴۰ روز به این کشتی ها اجازه ورود به شهر را ندهند تا اگر علائم بیماری در آن ها متظاهر نشد، اجازه ورود به شهر را داشته باشند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یادآور شد: ریشه واژه «کوارنتی» به معنای قرنطینه از همان محدودیت ۴۰ روزه گرفته شده است.

سوری با بیان اینکه همین اقدام ظاهرا ساده توانست تا حد زیادی از مرگ های ناشی از بیماری های واگیر در ونیز جلوگیری کند، گفت: کشورها و جوامع دیگر این اقدام را از ونیزی ها آموختند و قرنطینه را بنا گذاشتند و به همین خاطر از قرن چهاردهم به بعد پاندمی ها و اپیدمی های جهانی کمتر مشاهده شد.

وی ادامه داد: بیشتر اپیدمی هایی که قبل از قرن پانزدهم و شانزدهم و حتی قرن هفده و هجده رخ می داد، بیماری های باکتریایی مانند طاعون و وبا بود، اما بعدتر اپیدمی های دستگاه تنفسی مانند انواع آنفلوانزاها بیشتر شد.

سوری با بیان اینکه یکی از شدیدترین آنفلوانزاها اواخر قرن نوزدهم رخ داده است، درباره آن توضیح داد: این پاندمی حدود یک میلیون نفر کشته داد و بعد از آن نیز در اوایل قرن بیستم اپیدمی آنفلوانزای اسپانیایی رخ داد که در کشورهای مختلف پخش شد و بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر کشته برجای گذاشت.

این عضو هیات علمی دانشگاه با اشاره به شیوع آنفلوانزای آسیایی در حدود سال ۱۹۵۸ میلادی گفت: این آنفلوانزا نیز حدود ۱۲۰ هزار نفر کشته داشت و بعد از آن نیز پاندمی های دیگری رخ داد که معروف ترین آن ها پاندمی ایدز بود که از سال ۱۹۸۱ که عامل بیماری زا شناخته شد، تاکنون سالانه باعث مرگ یک میلیون نفر شده است.

وی با اشاره به شیوع آنفلوانزاهایی همچون آنفلوانزای خوکی که در سال های ۲۰۰۹ و  ۲۰۱۰باعث مرگ ۵۰۰ هزار نفر شد، ادامه داد: همچنین آنفلوانزای پرندگان، ابولای آفریقایی در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ با حدود ۱۳ هزار قربانی از آخرین بیماری هایی بودند که تا قبل از کووید ۱۹ اپیدمی شدند.

مرگ سیاهی که ۷ سال طول کشید!

سوری درباره مدت زمان شیوع این اپیدمی ها توضیح داد: طاعون در قرن چهاردهم میلادی حدود هفت سال به طول انجامید و ۲۰۰ میلیون کشته داد. آنفلوانزای اسپانیایی، آسیایی و خوکی نیز هر یک حدود دو سال طول کشیدند.

وی درباره اپیدمی هایی که در داخل کشور شیوع داشته است، اظهار کرد: در زمان ساسانیان یعنی حدود قرن هفتم میلادی بیماری طاعون فراگیر شد که طاعون شیرویه نامیده شد و باعث مرگ نیمی از جمعیت ایران آن زمان شد.

سوری اضافه کرد: در سال ۱۲۳۷ هجری شمسی نیز اپیدمی آبله رخ داد، همچنین طاعونی که در قرن چهاردهم میلادی در جهان اپیدمی شد، در ایران نیز حدود یک سوم جمعیت را از بین برد.

وی با بیان اینکه وبا در زمان ناصرالدین شاه قاجار و تیفوس نیز در زمان جنگ جهانی دوم در کشور باعث مرگ و میر شد، ادامه داد: همچنین ویروس سارس در سال ۲۰۱۳ و آنفلوانزای پرندگان در سال ۲۰۱۵ نیز در کشور عوارضی را ایجاد کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه به برخی از اپیدمی ها، تهدید کننده گفته می شود، گفت: این اپیدمی ها باعث ایجاد شرایط بسیار بدی می شوند. ویروس کرونا که در سال ۲۰۱۹ در جهان به پاندمی تبدیل شد، نیز از نوع اپیدمی هایی است که الگوی آن به شکل حاد پیش رونده و از نوع تهدید کننده است.

سوری افزود: این اپیدمی از نوع حاد است؛ زیرا در یک دوره کوتاه در بدن فرد مستقر می شود و در مدت حدود دو تا سه هفته ایجاد بیماری می کند. این بیماری از نوع مزمن نیست و اپیدمی آن پیش رونده است، زیرا از یک دوره زمانی شروع می شود و روند افزایشی پیش می گیرد تا به سطح پلاتو برسد و بعد اگر تمهیدات لازم انجام گیرد، رو به خاموشی می رود.

وی ادامه داد: اگر تمهیدات لازم صورت نگیرد نیز ممکن است پیک دوم و سوم ایجاد شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره اپیدمی های تهدید کننده توضیح داد: این اپیدمی ها یا مرگ زیاد در جامعه ایجاد می کنند یا اینکه خطر انتشار آن ها بسیار زیاد است. همچنین ممکن است خطر انتشار جهانی داشته باشند یا اینکه ضررهای اجتماعی و اقتصادی شدیدی را به جامعه تحمیل کنند.

سوری در پایان با بیان اینکه اپیدمی های تهدید شونده زمانی حادث می شوند که واکسیناسیونی برای آن ها وجود ندارد، گفت: بنابراین در حال حاضر ما با بیماری کرونا به عنوان یک اپیدمی تهدید کننده رو به رو هستیم و این اپیدمی بار خیلی سنگینی را به جوامع تحمیل می کند و برای به حداقل رساندن آسیب های جانی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی ناشی از این ویروس باید اقدامات لازم انجام شود.

۴۷۲۳۲ کد خبر 1385237

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: ویروس کرونا آنفلوانزا طاعون

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۸۵۶۵۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محرک‌های درد نقرس را بشناسید

آفتاب‌‌نیوز :

حملات نقرس می‌توانند همراه با درد، تورم، قرمزی و مشکل در حرکت دادن مفصل باشند و معمولا یک تا دو هفته طول می‌کشند. طیف گسترده‌ای از عوامل می‌توانند سبب حمله نقرس شوند: از غذا گرفته تا دارو و کم‌آب شدن بدن.

نقرس نوع رایجی از آرتریت است که می‌تواند هر مفصلی را درگیر کند و اغلب انگشت بزرگ پا درگیر نقرس می‌شود. نقرس اغلب در دوره‌هایی بدون علامت و دوره‌هایی علامت‌دار رخ می‌دهد. وقتی علائم وجود دارند، به آن حمله یا شعله‌ور شدن بیماری می‌گویند. حملات نقرس می‌توانند همراه با درد، تورم، قرمزی و مشکل در حرکت دادن مفصل باشند و معمولا یک تا دو هفته طول می‌کشند. طیف گسترده‌ای از عوامل می‌توانند سبب حمله نقرس شوند: از غذا گرفته تا دارو و کم‌آب شدن بدن.

عوامل متداولی که باعث حمله نقرس می‌شوند

نقرس به دلیل سطح بالای اوریک اسید در بدن ایجاد می‌شود. اوریک اسید زمانی تولید می‌شود که بدن پورین‌ها را تجزیه می‌کند. پورین‌ها مواد شیمیایی هستند که به طور طبیعی در بدن و در بعضی از غذا‌ها وجود دارند. اوریک اسید معمولا تجزیه شده و از طریق ادرار دفع می‌شود. وقتی اوریک اسید به طور مناسب از بدن دفع نمی‌شود، تجمع آن منجر به تشکیل کریستال‌های سوزن مانند در مفاصل می‌شود که برانگیزاننده‌ی علائم نقرس‌اند.

عواملی وجود دارند که می‌توانند سبب یک حمله نقرس شوند و به این دلیل که این عوامل تا حدود بسیار زیادی قابل اجتناب‌اند، لازم است آن‌ها را بشناسید تا بتوانید جلوی نقرس را بگیرید یا درد این بیماری را مدیریت کنید.

افرادی که نقرس دارند، برای کاهش ریسک حمله نقرس باید زیاد آب بنوشند. اگر ورزش می‌کنید یا مدت زمان طولانی در محیط گرم هستید لازم است مقدار بیشتری آب بنوشید

بعضی از انواع گوشت و غذا‌های دریایی

خیلی از غذا‌های پورین‌دار می‌توانند سطح اوریک اسید را در بدن بالا ببرند، و درنتیجه ریسک حمله نقرس را افزایش دهند:. گوشت قرمز مثل گوشت گاو. گوشت اندام‌های داخلی مثل جگر و قلوه. بعضی از غذا‌های دریایی مانند ساردین
البته همه‌ی غذا‌های پورین‌دار لزوما سطح اوریک اسید بدن را بالا نمی‌برند. سبزیجاتی مانند نخودسبز، لوبیا سبز، عدس، مارچوبه، اسفناج و قارچ سرشار از پورین هستند، اما اگر در حد اعتدال مصرف شوند، اثری بر ریسک نقرس ندارند.

غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که فروکتوز بالا دارند

فروکتوز که نوعی قند است، تنها قندی است که اوریک اسید بدن را افزایش می‌دهد. نوشیدنی‌هایی که فروکتوز بالایی دارند، مانند آبمیوه‌ها و نوشابه‌های قنددار می‌توانند اوریک اسید خون را افزایش دهند.
مصرف غذا‌ها با فروکتوز بالا، مثل آبنبات و شیرینی‌جات موجب افزایش ریسک نقرس می‌شوند. اجتناب از این مواد غذایی یا محدودکردن مصرف آن‌ها می‌تواند احتمال نقرس را کاهش دهد.

بالا بودن شاخص توده بدنی

چاقی یا اضافه وزن با بروز اولیه نقرس در بدن مرتبط است. هرچه شاخص توده بدنی بالاتر باشد، سطح اوریک اسید بدن هم بالاتر است. این ارتباط می‌تواند احتمال نقرس را بیشتر کند. پس اگر چاق هستید یا اضافه وزن دارید، کاهش وزن با رژیم غذایی و ورزش منظم می‌تواند راهی برای پایین آوردن اوریک اسید بدنتان باشد تا از نقرس پیشگیری کنید.

دیگر عوامل غیرمنتظره‌ای که باعث حمله نقرس می‌شوند

علاوه بر عواملی که گفتیم می‌توانند منجر به یک حمله نقرس شوند و مربوط به غذا‌ها و نوشیدنی‌ها و سبک زندگی بودند، عوامل دیگری نیز وجود دارند که خوب است با آن‌ها آشنا باشید:

استرس

ارتباط دقیق بین استرس و نقرس هنوز مشخص نبوده و مورد مطالعه است. اما تاکنون تحقیقات نشان داده استرس می‌تواند سطح اوریک اسید خون را بالا ببرد. دانشمندان توصیه می‌کنند افرادی که نقرس دارند باید سعی کنند استرس خود را کاهش دهند.

آسپیرین

آسپیرین با دوز پایین می‌تواند سطح اوریک اسید خون را بالا ببرد و گاهی حتی ریسک نقرس را دوبرابر کند. پژوهشی دریافته که احتمال حمله نقرس بعد از دو روز مصرف آسپیرین با دوز پایین افزایش می‌یابد. ظاهرا هر چه دوز مصرفی آسپیرین پایین‌تر باشد، این ارتباط قوی‌تر می‌شود.

اما از آسپیرین با دوز پایین اغلب برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی استفاده می‌شود؛ بنابراین هرچند ممکن است عاملی برای حمله نقرس باشد، اما اگر آسپیرین را به منظور پیشگیری از سکته قلبی یا مغزی مصرف می‌کنید، توصیه نمی‌کنیم مصرف آن را متوقف کنید یا دوز مصرفی‌تان را تغییر دهید، درعوض می‌توانید به دیگر عوامل نقرس توجه کنید که ممکن است در زندگی‌تان وجود داشته باشند، مثلا مصرف الکل و گوشت قرمز.

دهیدراته شدن بدن

دهیدراسیون یا کم‌آبی بدن می‌تواند منجر به افزایش سطح اوریک اسید بدن شود، زیرا کمتر ادرار می‌کنید و اوریک اسید در بدنتان می‌ماند.
افرادی که نقرس دارند، برای کاهش ریسک حمله نقرس باید زیاد آب بنوشند. اگر ورزش می‌کنید یا مدت زمان طولانی در محیط گرم هستید لازم است مقدار بیشتری آب بنوشید.

تغییرات دما

هوا هم می‌تواند بر نقرس اثر بگذارد. دمای زیاد و رطوبت کم هر یک می‌توانند ریسک یک حمله نقرس را افزایش دهند. خصوصا ترکیبی از هوای گرم و خشک می‌تواند منجر به بروز علائم نقرس شود. رطوبت خیلی زیاد هم می‌تواند احتمال حمله نقرس را بیشتر کند، اما به میزان کمتر.

دلیل قطعی ارتباط هوا با نقرس هنوز کاملا شناخته نشده، اما یکی از تئوری‌ها این است که دهیدراسیون در این ارتباط نقش دارد. افرادی که نقرس دارند در هوای گرم و خشک باید بدن خود را هیدراته نگه دارند تا دچار حملات نقرس مرتبط با هوا نشوند.

در پایان

هرکسی که نقرس دارد لزوما با تمام عوامل محرک ذکرشده در معرض حمله نقرس قرار نمی‌گیرد. برای اینکه مشخص کنید چه عواملی باعث حمله نقرس در شما می‌شوند، باید چیز‌هایی را که مصرف می‌کنید یا فعالیت‌هایی را که انجام می‌دهید یادداشت کنید. با یادداشت کردن این عوامل احتمالا می‌توانید به یک الگوی مشخص برسید.

پزشک هم می‌تواند به شما کمک کند این عوامل را پیدا کنید و بتوانید جلوی حملات بعدی نقرس را بگیرید. در مورد گزینه‌های درمانی با پزشکتان مشورت کنید. درمان نقرس می‌تواند شامل دارو‌های ضدالتهابی غیراستروئیدی مثل ایبوپروفن یا دارو‌های تجویزی برای کنترل درد شود.

منبع: خبرگزاری ایسنا